İşte, n-m değişimi:
N-M Değişimi
Dudak ünsüzlerinden biri olan “b” harfi, okunuş kolaylığı olsun diye kendinden önce bulunan ve damak ünsüzlerinden biri olan “n” harfini kabul etmez. Onun yerine kendisi gibi dudak ünsüzü olan “m” harfi gelir. Örneğin “penbe” sözcüğünde “b” ünsüzünden önceki “n” ünsüzü gider, yerine “m” ünsüzü gelir. Böylece kelimenin son hâli “pembe” olur. İşte, bu ses olayına aynı zamanda dudak ünsüzü değişmesi de denir.
Örnekler:
Cambaz (canbaz)
Cümbüş (cünbüş)
Sümbül (sünbül)
Dolambaç (dolanbaç)
Tembel (tenbel)
Kamber (kanber)
Çarşamba (çarşanba)
Ambar (anbar)
Zambak (zanbak)
Tambur (tanbur)
Pembe (penbe)
Muşamba (muşanba)
Tombul (tonbul)
Kambur (kanbur)
Saklambaç (saklanbaç)
Çember (çenber)
Tembih (tenbih)
Not: Özel isimlerde ya da birleşik yapılı sözcüklerde n-m değişimi olmaz.
Örnekler: sonbahar, onbaşı, binbaşı, külhanbeyi, Safranbolu, İstanbul…
Sıkça Sorulan Sorular
“n-m” değişimidir. Örneğin “penbe” sözcüğünde “b” ünsüzünden önceki “n” ünsüzü gider, yerine “m” ünsüzü gelir. Böylece kelimenin son hâli “pembe” olur.
N-M değişimidir. Örneğin: “cambaz (canbaz)”
Alttaki dudağın üst dişe ya da dudağa değerek ifade ettiği harflerdir. Bunlar: “b, f, m, p, v” ünsüzleridir.
İki dudağın değmesiyle ifade ettiğimiz harflerdir. Bunlar: “b, m, p” ünsüzleridir.
Alt dudağın dişe değerek oluşturduğu harflerdir. Bunlar “v, f” ünsüzleridir.
Ünsüz yumuşamasıdır. Sonu “p, ç, t, k” sert ünsüzlerinden biriyle biten sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde bu sert ünsüzlerin yerine “b, c, d, ğ” ünsüzlerinin gelmesidir.
Örnekler: ağacı (ağaç-ı), kitabı (kitap-ı), toprağı (toprak-ı)…