Merkezinde Güneş, çevresinde onun çekim gücünden etkilenen 8 gezegen, onlarca uydu ve irili ufaklı sayısız diğer gök cisimlerinin bulunduğu sisteme Güneş sistemi denir. Gezegen ve uyduları kendi ekseninde dönüğü gibi Güneş’in de etrafında dönmektedir. Bazılarının hızı fazla, bazılarının da azdır. Meteorlar genellikle kayaç bir yapıya sahipken gezegenlerden kaya ya da gazdan oluşur. Güneş sistemini anlatırken önce gezegenlerden başlayalım. İşte, Güneş’e en yakından uzağa doğru gezegenler:
Güneş Sistemi İçindeki Gezegenler
1. Merkür
Güneş’e en yakın gezegendir.
En küçük gezegendir.
Venüs’ten sonra en sıcak ikinci gezegendir.
Uydusu yoktur.
2. Venüs
Güneş sisteminin en sıcak gezegenidir. (Gezegeni saran sera gazının etkisi yüzünden)
Dünya’nın ikizi olarak bilinir. (Dünya’yla ayı büyüklükte)
Bu gezegene Çoban Yıldızı, Akşam Yıldızı da denir.
Uydusu yoktur.
3. Dünya
Yüzeyinin çoğu deniz ve okyanuslarla kaplıdır.
Kendi kütlesine oranla büyük bir uyduya sahiptir.
4. Mars
Güneş sisteminin en küçük ikinci gezegenidir.
Yüzeyindeki demir oksitten dolayı kızıl bir görünüme sahiptir.
İki uydusu vardır.
5. Jüpiter
Güneş sisteminin en büyük gezegenidir.
Gazdan oluşmuştur.
Daha büyük bir kütleye sahip olsaydı yıldız olacaktı.
İnce şerit halinde halkası vardır ancak bu halkayı ayırt etmek zordur.
Üzerinde devasa boyutta fırtına vardır ve bu fırtına yüzlerce yıldır devam etmektedir.
6. Satürn
Güneş sisteminin en büyük 2. gezegenidir.
Gazdan oluşmuştur.
Büyük ve gösterişli bir halkası vardır.
Çok sayıda uydusu vardır. (80’den fazla)
Oldukça hızlı rüzgârlara sahiptir.
7. Uranüs
Güneş sisteminin en büyük 3. gezegenidir.
Halkası vardır.
8. Neptün (Güneş sistemi içinde en uzak gezegen)
En hızlı rüzgârlara sahiptir.
En soğuk gezegendir.
Not: Plüton 2006 yılına kadar gezegen statüsündeyken yeteri kadar kütle çekimine sahip olmadığı için bu statüden çıkarılmış, cüce gezegen olarak kabul edilmiştir.
Güneş Sistemi ile İlgili Önemli Notlar
1) Güneş sistemi, içinde bulunduğu galaksinin merkezinden uzakta olduğu bilinir.
2) Güneş sisteminde bulunulan yerin özelliğine göre çeşitli kuşaklar adlandırılır. (Asteroit Kuşağı, Kuiper Kuşağı…)
Güneş Sistemi İçindeki Gezegenler ve Özellikleri
En büyük: Jüpiter
En küçük: Merkür
Güneş’e en yakın: Merkür
Dünya’ya en yakın: Yörüngesiyle Dünya’ya en çok yaklaşan gezegen Venüs’tür ancak bu mesafe yıl içinde değişebilir.
Dünya’ya en uzak: Neptün
En sıcak: Venüs
En soğuk: Neptün
En hızlı: Güneş’in etrafında en hızlı dönen gezegen Merkür’dür.
Eksen eğikliği olmayan: Venüs
En çok uydusu olan: Satürn (146 tane)
Atmosferi en hızlı hareket eden: Neptün
En büyük uydusu olan: Jüpiter (Ganymede)
Güneş sisteminin en büyük fırtınasına sahip olan: Jüpiter (Büyüklüğü Dünya’dan 3 kat büyük)
Halkası olan gezegenler: Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün
En çok uzay aracı gönderilen: Mars
Kayalık yapısı olanlar: Merkür, Venüs, Dünya ve Mars
Gazdan oluşanlar: Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün
Ters yönde dönen: Venüs, Uranüs
Aktif volkanları olanlar: Merkür, Venüs, Dünya
Yan dönen: Uranüs
Dünya’dan bakıldığında en parlak olan: Venüs
En fazla çekim gücü olan: Jüpiter
En az uydusu olan: Dünya
Bilgi: Merkür ve Venüs’ün uydusu yoktur.
Güneş Sistemi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Evet, kendi yörüngesi etrafında ve galaksinin çevresinde sürekli dönmektedir.
Çekim gücü en fazla olan gezegen Jüpiter’dir.
Gezegen, uydu ve diğer gök cisimleri üzerinde su tespit edilmiştir.
Yüksek çekim gücü sayesinde Dünya’ya çarpma ihtimali olan çoğu asteroiti kendine çekmiştir. Kendine çekemediği meteorlardan biri dinozorların yaşamını sona erdirmiş. Bu da Jüpiter’in ne kadar hayati bir öneme sahip olduğunu göstermiştir.
Asteroit, meteordan büyüktür.
Hayır, öyle olsaydı Merkür kendi ekseni etrafında en hızlı dönen gezegen olurdu.
Venüs’tür. Bu gezegenin 1 günü Dünya’da 243 gün sürer. 1 yılı da 225 Dünya günü sürer.