Çelişen Sözcüklerin Kullanımı

İşte, çelişen sözcüklerin kullanımı:

Çelişen Sözcüklerin Kullanımı

Biri kesinlik diğeri ihtimal, olasılık ya da tahmin anlamı taşıyan sözcüklerin birlikte kullanımı çelişkiye ve anlam karışıklığına neden olur.

Bu tür cümlelerde kesinlik anlamı bildiren sözcükler genellikle şunlardır: mutlaka, kesinlikle, eminim ki, her halde…

Olasılık anlamı bildiren sözcükler genellikle şunlardır: galiba, belki, herhalde, yapabilir, olabilir…

Verilmek istenen mesaja göre sözcüklerden birinin çıkması gerekir.

Örneğin “Eminim o da beni destekleyebilir.” cümlesinde “eminim” ile “destekleyebilir” sözcükleri çelişkiye sebep olmuştur. Verilmek istenen mesaja göre cümleyi iki şekilde düzeltebiliriz:
Düzeltme 1: Eminim o da beni destekler. (Kesinlik)
Düzeltme 2: O da beni destekleyebilir. (Olasılık)

Örnekler

Belki bu perşembe tura mutlaka katılabiliriz. (“Belki” ile “mutlaka” sözcükleri çelişkiye sebep olmakta.)

Olayları gerçekçi bir şekilde anlatırsa kitabı kesinlikle çok satabilir. (“Kesinlikle” ile “satılabilir” sözcükleri çelişkiye neden olmuştur.)

Yaklaşık tam altı yıl önce Balıkesir’deydim. (“Yaklaşık” ile “tam” çelişkiye sebep olur.)

Kuşkusuz buraya gelmesinin nedeni bizden yarım istemek olabilir. (“Kuşkusuz” ile “olabilir” sözcükleri arasında çelişki vardır.)

Tatil olduğunda hiç düşünmeden tura katılabilirim. (“Hiç düşünmeden” ile “katılabilirim” sözcükleri arasında çelişki var.)

Seni yarınki etkinliğe kesinlikle davet etmeyebilir. (“Kesinlikle” ile “davet etmeyebilir” sözcükleri çelişkiye neden olmuştur.)

Bu başarı mutlaka insanların ilgisini çekebilir. (“Mutlaka” ile “ilgisini çekebilir” arasında çelişki var.)

Bugün aşağı yukarı tam 300 soru çözdüm. (“Aşağı yukarı” ile “tam” sözcükleri arasında çelişki vardır.)

Mutlaka bir gün beni anlayacak ve bana belki hak vereceksin. (“Mutlaka ile “belki” sözcüklerinin birlikte kullanımı çelişkiye sebep olmuş.)

Elbette senin görüşlerini de dikkate alabiliriz. (“Elbette” ile “dikkate alabiliriz” sözcükleri arasında çelişki vardır.)

Mutluluğu arayan her insan eminim ki bulabilir. (“Eminim ki” ile “bulabilir” arasında çelişki var.)

Bu yol yanılmıyorsam az ötede sona eriyor olmalı. (“Yanılmıyorsam” ile “olmalı” sözcükleri arasında çelişki vardır.)

Dikkat: Zıt anlamlı sözcükler çelişkiye sebep olmaz. Mesela “İyi kötü günlerimiz oldu.” cümlesinde zıt anlamlı sözcükler var ancak çelişki yoktur.

Dikkat: Çelişen sözcükler arasında mesafenin fazla olması bu bozukluğun bulunmasını zorlaştırabilir. Örneğin “Böyle davrandıkça eminim tepki toplayabilir.” cümlesinde altı çizili çelişkili ifadeler arasında başka sözcükler olmadığı için kolaylıkla bulunabilir ancak “Şüphesiz alt kattaki komşu da sesi duymuş olabilir.” cümlesinde çelişkiyi bulmak biraz daha zaman alabilir.

Sıkça Sorulan Sorular