İşte, anlatım bozukluğu konusu ve alt başlıkları:
Anlatım Bozukluğu
İyi bir cümlenin kurulması, dilin kurallarına ve mantığına uygun olarak yapılandırılması gerekmektedir. Temel olarak iyi bir cümlenin anlam bütünlüğüne sahip olması en önemli unsur olarak karşımıza çıkar. Anlam bütünlüğü, cümlenin baştan sona tutarlı bir anlam ifade etmesini ya da anlam belirsizliğine sebep olmamasını sağlayarak okura net ve anlaşılır bir bilgi aktarımı sunar. İşte, iletişimin sağlıklı olmasını sağlamak ve insanlarda bu farkındalığı oluşturmak için okullarda bu konu işlenmektedir.
Anlatım bozukluğu, bir cümlenin anlamını net, doğru ve anlaşılır şekilde ifade edememesidir. Bu tür bozukluklar, cümlenin dil bilgisel yapısında veya anlamsal bütünlüğünde problem olmasından kaynaklanabilir. Anlatım bozuklukları, iletişimi ve ifade biçimlerini olumsuz yönde etkileyerek, mesajın doğru bir şekilde iletilmesini engeller.
Bu konu “anlam bilgisi” ve “dil bilgisine” yönelik olmak üzere genelde iki türlüdür. O yüzden konuyu iki ayrı kategoriye ayırmak mümkün.
Anlatım bozukluklarının düzeltilmesi için öncelikle cümlenin neresinde bozukluk olduğunu belirlemek gerekir. Anlamsal bozukluklar kelimelerin anlamlarının araştırılması ve cümlenin temel anlamına sadık kalınarak düzeltilmesiyle giderilir. Örneğin, “Gelin ve damadın yakınları birazdan resim çektirecek. ” cümlesi yerine “Gelin ve damadın yakınları birazdan fotoğraf çektirecek. ” olmalı çünkü resim çizilir, fotoğraf çekilir. Dil bilgisine yönelik bozuklukların düzeltilmesi ise doğru ögenin seçimi, ihtiyaç duyulan ek eylem ya da fiilimsinin uygun kullanımı gibi temel dilbilgisi kurallarının uygulanmasıyla gerçekleştirilir. Örneğin “Fuarın tadilat işleri bitti, en kısa sürede hizmete açılacak.” cümlesi yerine “Fuarın tadilat işleri bitti, fuar en kısa sürede hizmete açılacak.” olmalı. Virgülle ayrılmış bu iki cümlenin öznesi ortak olamaz çünkü cümleler farklı özneleri kabul etmekte. İlk cümlenin öznesi “fuarın tadilat işleri”, ikinci cümlenin öznesi “fuar” sözcüğüdür ancak cümlede yok. O yüzden virgülden sonra “fuar” öznesi gelmeli.
Aşağıda anlatım bozukluğu konusu ve alt başlıkları listelenmiştir. Detaylı açıklamasını istediğiniz alt başlığa tıklayınız.
A) Anlama Dayalı Anlatım Bozukluğu
1) Gereksiz Sözcük Kullanımı
2) Çelişen Sözcüklerin Kullanımı
3) Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanılması
4) Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması
5) Deyim ve Atasözü Yanlışlığı
6) Sıralama ve Mantık Hatası
7) Anlam (Kişi) Belirsizliği
B) Yapıya Dayalı Anlatım Bozukluğu
1) Özne – Yüklem Uyumsuzluğu
2) Öge Eksikliği
3) Ek Yanlışlığı
4) Tamlama Hatası
5) Çatı Uyuşmazlığı
6) Bağlaç Hatası
7) Ek Eylem Eksikliği
8) Fiilimsi Hatası
Sıkça Sorulan Sorular
Bunun birkaç sebebi vardır: Cümlenin hatalı ya da eksik iletilmesi, ifadenin tutarsızlık ya da mantıksız olması.
Cümleyi baştan sona kadar eksiksiz okumalısınız, cümleyi anlamak için kendinizce tamamlama yapmamalısınız. Cümlede ne anlatılmışsa onu anlamaya ve varsa hatanın olup olmadığını düşünmeye çalışmalısınız. Bu süreçte çoklu düşünme yapmalısınız çünkü konunun birçok alt başlığı var. Bunun için bol bol tekrar yapmak, çözümlü sorularla alıştırma yapmak ve en sonunda testler aracılığıyla pratiğinizi geliştirmek gerekir.
Hayır, olmaz.
Kelimelerin doğru seçilmesi, kısa ve öz ifadeler, vurgu ve tonlamadır.